Bloom’un taksonomisinden, bilişsel süreç boyutlarının sınıflandırmasına doğru revize edilen taksonomi üzerine

Abstract

Bloom taksonomisi ile ilgili hem ülkemizde hem de dünyanın birçok yerinde çok sayıda araştırma yapılmış ve yapıla gelmektedir. Krathwhol ve arkadaşlarınca revize edilen taksonomiyle, bilişsel süreçler yine altı ana kategoriden oluşmakta, Bloom?un (1956) taksonomisinde olmayan yaratma basamağı en üst düzeyde gösterilmektedir. Bilgi boyutunun dört alt kategoriden oluştuğu ve bu boyutların da bilişsel süreç boyutlarıyla birlikte sınıflandırılması, revizyondaki başka önemli bir değişikliği oluşturmaktadır. Çalışmada, Bloom taksonomisi ve revize edilen taksonominin yapısına ilişkin bazı açıklamalar ve eleştiriler bulunmaktadır. Bloom?un eğitim hedeflerinin sınıflandırılmasın ilişkin yapının nihai bir taksonomi olarak düşünülmesi bilim mantığı ile çelişir. Revize edilen taksonominin çalışmalara derinlik ve genişlik katabileceği ile birlikte, Bloom?un taksonominin yaygın olarak kullanılma alışkanlığının revize edilen taksonominin kullanımını güçleştirebilecektir. Bloom taksonomisinde, öğrencilerin bir soruyu hangi zihinsel süreci kullanarak cevaplandırdığına yönelik sübjektiflik vardır. Ancak kategorileştirmenin güçlüğü nedeniyle revize edilen taksonomi için de sübjektiflik eleştirisi getirilebilir. Eleştirilere karşın, revize edilen taksonomiyi öğretim ve değerlendirme sürecinde uygulama çabalarıyla taksonomideki teorik yapının yeniden incelenerek geliştirilmesi olanaklı olabilecektir.