Metaverse ve Merkeziyetsizlik

Abstract

Metaverse farklı teknolojilerle birçok sanal dünyanın oluşturulması ile üç boyutlu erişim sağlayan bir yapı olarak gelişmektedir. Metaverse oluşumunda önce internet büyük bir değişim içerisine girmiştir. Bu değişimin temelinde merkezi sistemlerden merkeziyetsiz sistemlere geçiş en önemli rolü oynamıştır. Disiplinlerarası merkeziyetsizliğin içinde itici güç olarak bilgi güvenliği, güç, politika ve ekonomi yer almaktadır. Merkeziyetsizlik; blokzinciri teknolojisiyle gerçekleştirilebilir olduktan sonra daha fazla önem kazanmıştır. Blokzinciri birçok alanda merkeziyetsizlik temelli işlemler yapılabilmesini sağlamaktadır. Bu sistemlerin ekonomik boyutu üst düzeyde olup, kripto para birimleri de bu çerçevede kullanıma başlanmıştır. Bu gelişmeler için merkeziyetsiz internet en önemli gerekliliktir. Bu süreçte; sanal odalar ve üç boyutlu avatarlar ile internet siteleriyle daha gelişmiş etkileşim sağlayan yeni yapılar geliştirilmektedir. Metaverse konusunda sürekli yeni deneme ve uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Bilgi teknoloji çağında her deneme ve uygulama en kısa zamanda kullanıcılar ve geliştiricilerin dikkatine sunulmaktadır. Bu sürecin bu kadar hızlı gelişmesinin arkasında merkeziyetsizlik bulunmaktadır. Aracıların aradan kaldırılmasıyla eşten eşe işlemler mümkün olmakta, kullanıcılar dağıtık ve merkezsiz ağ teknolojisini kullanarak daha önceden yapılamayanı gerçekleştirmektedirler. Bu da çok yüksek sayıda sistem kullanıcısına çok daha kısa sürelerde ulaşılmasını sağlamaktadır. Bu sayede metaverse pazarının trilyon Dolarları aşan bir potansiyelinin oluştuğu birçok ekonomist tarafından dile getirilmektedir. Metaverse ortamına bağlanan kişi, bu ortama aktardığı kişisel verilerini ve bu ortamdan kazandığı değerlerini korumak istemektedir. Merkeziyetsiz sistemler bu anlamda hem kullanıcıya hem de bu sistem üzerinden servis sağlayanlara güven sağlamaktadır. Web 3.0, akıllı sözleşmeler, kripto varlıklar ve jeton (token) ekonomisi ile bilgi paylaşma süreçlerini daha üst noktalara taşıyacaktır. Bu bölümde dağıtık sistemler ve merkeziyetsizlik kavramı disiplinlerarası bakış açısından incelenmiştir. Merkeziyetsiz sistemlerin taşıdığı fırsatlar ve olası sorunlar değerlendirilerek merkeziyetsiz metaverse kavramı açıklanmıştır.

Metaverse is developing as a structure that provides three-dimensional access with the creation of many virtual worlds with different technologies. Before the formation of the metaverse, the internet has undergone a great change. On the basis of this change, the transition from centralized systems to decentralized systems played the most important role. Information security, power, politics and economy are the driving forces in interdisciplinary decentralization. decentralization; It has gained more importance after it has been realized with blockchain technology. Blockchain provides decentralized transactions in many areas. The economic dimension of these systems is at a high level, and cryptocurrencies have started to be used within this framework. Decentralized internet is the most important requirement for these developments. In this process; new structures are being developed that provide more advanced interaction with internet sites with virtual rooms and three-dimensional avatars. New experiments and applications are constantly being carried out on Metaverse. In the information technology age, every trial and application is brought to the attention of users and developers as soon as possible. Decentralization is behind the rapid development of this process. With the elimination of intermediaries, peer-to-peer transactions become possible, and users can do what could not be done before by using distributed and decentralized network technology. This enables a very high number of system users to be reached in a much shorter time. In this way, it is stated by many economists that the metaverse market has a potential exceeding a trillion dollars. The person who connects to the Metaverse environment wants to protect the personal data transferred to this environment and the assets gained from this environment. In this sense, decentralized systems should provide trust both to the user and to those who provide service through this system. Web 3.0 will take information sharing processes to higher levels with smart contracts, crypto assets and the token economy. In this section, the concept of distributed systems and decentralization is examined from an interdisciplinary perspective. The concept of decentralized metaverse is explained by evaluating the opportunities and possible problems of decentralized systems.