Çocuk Oyunları-Eğitim İlişkisi: Bezirgân Başı Örneği

Abstract

İnsanlık tarihi kadar eski ve evrensel bir olgu olan oyun, günümüzde özellikle çocukların eğitiminde en etkili yol olarak görülmektedir. Çocuklar sosyal yaşamda gerekli olan bilgi, beceri ve davranışları oyun oynayarak, kendiliğinden edinebilmekte; oyun içerisinde kendisini daha rahat ifade edebilmekte, yeteneklerini ortaya koyabilmektedir. Bu nedenle oyun ile çocuğun tanınması ve yönlendirilmesi çok daha kolay olmaktadır. Yapılan araştırmalar çocuğun ruhsal, sosyal, duyuşsal, bedensel, zihinsel, dilsel vb. gelişiminde çocuk oyunlarının önemine işaret etmektedir. Bezirgân başı oyunundan hareketle, özellikle geleneksel oyunların, çocukların zihin, dil, beden, bireysel ve sosyal gelişim alanlarında vb. eğitime yardımcı bir araç olduğu söylenebilir. Eğitim sürecinde çocuk eğitimiyle ilgilenen kişilerin, özellikle öğretmenlerin çocuklara kazandırmak istedikleri beceri ve davranışlar için oyunlaştırmaya dayalı öğretim yöntem ve tekniklerini tercih etmeleri de oyunun eğitsel işlevini ortaya koymaktadır. Bu noktadan hareketle çalışma, oyunun eğitimdeki yerini -özellikle geleneksel oyunların- eğitim açısından önemini vurgulamayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmada, ülkemizdeki geleneksel oyunlardan biri olan "bezirgân başı" üzerinden oyun-eğitim ilişkisi açıklanmaya çalışılmakta, gerek eğitim gerekse kültürel değerlerin korunması açısından geleneksel oyunların çocuklara tanıtılması gerektiği vurgulanmaktadır. Araştırmada, betimsel yöntem/tarama yöntemi kullanılmıştır. Bunun için oyun, eğitim, çocuk edebiyatı gibi alanlara ait alan yazın kaynakları saptanmış, çalışmanın amacına uygun bölümler esas alınarak incelenmiştir. Çalışmada, içerik çözümlemesi/analizi tekniği de kullanılmıştır. İçerik çözümlemesi doğrultusunda, Türkiye'deki geleneksel çocuk oyunlarından "bezirgân başı" değerlendirilmiştir. Oyun, genel özellikleri; yapısı, oynandığı mekânlar, kuralları, çocuğun eğitimindeki işlevi/etkili olduğu gelişim alanları vb. üzerinden çözümlenmeye çalışılmıştır

Childrens are able to express oneself more comfortable and demonstrate his/her talents during a play. Therefore, it is much easier to get to know and orientate a child through play. The studies conducted point out to the importance of children's plays in the psychological, social, sensory, physical, mental, linguistic, etc. development of children. Judging by the game 'bezirgân başı' (head merchant), it can be concluded that especially traditional plays constitute tools that aid in education in especially mental, linguistic, physical, individual and social development areas of children. The fact that people who are involved in the education of children, especially teachers, prefer teaching methods and techniques that are based on game creation in order to equip children with the skills and behaviors they desire during the education process shows the educational function of play. Departing from this point, this study aims to emphasize the role of play -especially traditional plays- in education as well as the importance of play for education. In this vein, the study will attempt to explain the play-education relationship based on the play “bezirgân başı” (head merchant), one of the traditional plays in Turkey, and emphasize the requirement to introduce children into traditional plays so as to enable education and preservation of cultural values. In the study, the descriptive method/scanning method, which is a qualitative research method, was used. For this purpose, the literature references pertaining to areas such as play, education, children's literature, etc. were identified, the parts that were in line with the aim of the study were taken as basis and reviewed. In the study, the content analysis technique was also used. In line with the purposes of the content analysis, the play “bezirgân başı”, a traditional children's play in Turkey, was assessed. Efforts were taken to analyze the play based on its general characteristics, its structure, places where it is played, its rules, its function in the children's education/the development areas on which it is effective, etc