Cebel-i Lübnan'da İki Kaymakamlı İdari Düzenin Uygulanması ve 1850 Tarihli Nizamname

Abstract

Cebel-i Lübnan, farklı dini ve etnik yapıya sahip toplulukların yaşadığı bir bölgedir. Geçmişten itibaren bu topluluklar arasında var olan iktidar mücadelesi bölgenin Osmanlı Devleti’nin idaresine geçmesi ile birlikte belli bir sisteme bağlandı. Veraset usulüne dayanan feodal yapılanma sayesinde güçlü aileler bölgenin yönetimini ellerinde tuttular. Özellikle Dürziler uzun süre yönetime hakim oldular. Bölgenin farklı etnik ve dini yapıya sahip olması Avrupa Devletleri’nin buradaki iktidar ve mezhep çatışmalarına müdahil olmalarına neden oldu. 1845 yılında bu çatışmaların hız kazanması üzerine Osmanlı Devleti bölgeye Hariciye Nazırı Şekip Efendi’yi gönderdi. Şekip Efendi’nin iki kaymakamlı idari yapıda yaptığı düzenlemeler bölgede huzur ve asayişi temin etti. Biz bu çalışmamızda bölgedeki idari düzenin teşkilinin yanı sıra Şekip Efendi’nin kurduğu idari yapının temelini teşkil eden nizamnâmenin 1850 yılındaki yeniden düzenlenmiş metnini vererek içeriğini açıklamaya çalışacağız.

Mount Lebanon is an region populated by different ethnics and religious groups. After these region became under the Ottoman State administration, the running power struggle among these different groups linked with the Ottoman administrative organization. Powerful families governed these region due to the feudal structure based on line succession especially Druze dominated the ruling for a long time. The religious and ethnic variety of the population of the region led to European states intervention in the power strugle and sect conflicts. The Ottoman state send the minister of foreign officer named Şekip Efendi to the region after these conflicts ascended in 1845. The regulations laid down by Şekip Efendi in the administrative structure of Dual Kaim-makamate of the region provided the peace, law and order. In this study we will take into consideration the re-edited texts of the regulation of 1850, which was the bases of the administrative structure established by Şekip Efendi together with the formation of the administrative structure of the region.