Kırım Hanlığı’nda Kölelerin İstihdam Alanları (17. Yüzyılın İkinci Yarısı)

Abstract

Karadeniz’in kuzey sahasında yer alan Kırım Hanlığı 15.-18. yüzyıllar boyunca Osmanlı Devleti için önemli bir köle kaynağı durumunda olmuştur. Kırım; Rus, Ukrayn, Boşnak, Leh, Nemçe, Macar, Gürcü ve Çerkez kökenli kölelerin toplanma mahallidir. Hanlık bu köleleri ihraç ettiği gibi kendi sosyal ve ekonomik düzeni için hanlığın merkezi Bahçesaray ve diğer çeşitli şehirlerinde istihdam da etmiştir. 17. yüzyılın ikinci yarısında Bahçesaray’da köleler toplumun büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu çalışmada, bu kölelerin hanlık içinde istihdam edildiği alanlar incelenmiştir. Araştırma için Kırım’ın Osmanlı Devleti’ne bağlı olduğu hanlık dönemini anlatan çeşitli kaynak eserler ile 17. yüzyılın ikinci yarısına ait Kırım Hanlığı Kadı Sicilleri’ne öncelik verilmiştir. Sicillerdeki kölelerle ilgili dava örnekleri ve çeşitli tereke kayıtları değerlendirilmiştir

Crimean Khanate in northern area of Black Sea became the important slave source for Ottoman Empire between 15th and 18th centuries. Crimea is a location where Russian, Ukrainian, Bosnian, Polish, Nemce, Hungarian, Georgian and Circassian were getting together. As well as Khanate took this slaves, employed them in Bahçesaray, center of Khanate, and surround for own social and ecomical order. In the second half of the 17th century, slaves in Bahçeşehir consisted of the greater part of society. In this study, the fields that slaves were employed in Khanate were examined. For the research, various source works that includes Khanate period when Crimea depended to Ottoman Empire and Crimean Khanate Kadi Records which belong to second half of 17th century were prioritized. Case samples in Records related to slaves and various legacy records were evaluated.