Ula'da Hüsamettin Efendi Türbesi

Abstract

Hüsamettin Efendi Türbesi, Muğla İli Ula İlçesi Ayazkıyı Mahallesi'ndedir. Muğla'daki Mevlevi şeyhlerinden Şahidi Efendi'nin (H.857/M.1470-H.957/M.1550) oğlu olan ve yaşadığı dönemde İslamiyetin geniş kitlelere yayılmasında önemli bir misyon üstlenen Hüsamettin Efendi, H.999/M.1590-1591 tarihinde yaptırdığı kendi adını taşıyan camisinin güneyinde inşa edilen türbeye defnedilmiştir.Türbe, dıştan ve içten sekizgen plana sahip olup, sekizgen kasnak üzerinde yer alan kırma çatıyla örtülüdür. Türbe kapısının yer aldığı cephe ve mihrap nişinin bulunduğu cephe hariç olmak üzere diğer altı cephede birer pencere açıklığı vardır. Kapı üzerindeki sağır sivri kemer içinde on altı satırdan oluşan kitabede Hüsamettin Efendi'nin H.1026/M.1617 tarihinde vefat ettiği yazılıdır. Bu cephedeki kasnak yüzeyinde ikinci bir kitabeye ait izlere de rastlanır. Türbede, biri yetişkine ve ikisi çocuğa ait olan doğu batı doğrultusunda toplam üç sanduka bulunmaktadır. Sandukalardan büyük olanın Hüsamettin Efendi'nin eşine, küçük olanların ise kızları/oğullarına ait olduğu kabul edilmektedir.Zaman içinde yapının bazı mimari unsurlarında değişiklikler olmuştur; Hüsamettin Efendi ve çocuklarından birine ait olan iki sanduka kaldırılmış, kubbe örtüsü de kırma çatıyla yenilenmiştir. Kasnakta bir kısmı bulunan kitabenin ise taç kapının yanında yer aldığına dair bilgiler mevcuttur.Kimin için yaptırıldığı ve kitabeleri dışında, daha önce herhangi bir çalışmaya konu edilmemiş olan bu türbe, plan özelliği, inşa malzemesi, mimari unsurları, kitabeleri ve süsleme özellikleri bakımından ele alınarak yapının özgün hali hakkında tespitler yapılacak hem Türk-İslam ve hem de bulunduğu bölgenin türbe mimarisindeki yeri belirlenmeye çalışılacaktır.

Hü samettin Efendi Tomb is in Ayazkıyı Street in Ula which is a district of Muğla. Hü samettin Efendi, who is the son of an important Mevlevi sheikh called Şahidi Efendi had an important mission to spread Islam to masses. He was buried in a tomb built in the south of the mosque that was built by him and named after him in 1590/1591 A.D.The building having an octagonal plan both outside and inside is covered by a pitch roof which is situated on an octagonal pulley. Except for the facade that has the door on and the one which has the mihrab, there is a window on each of the other six facades. There is a sixteen-line inscription in the relieving arch on the door. The inscription includes the information that Hü samettin Efendi passed away in 1617 A.D. On the facade of the pulley of this side there are traces of another inscription. There are three sarcophaguses in the tomb one of which belongs to an adult and the other two belong to two children. The bigger sarcophagus belongs to Hü samettin Efendi's wife and the others belong to his sons/daughters.Some of the architectural components of the structure seem to have been changed in time. Two sarcophaguses belonging to Hü samettin Efendi and one of his children were removed. The cover of the dome was replaced with a pitched roof. In addition, there is some information suggesting that the partly existing inscription on the pulley was on the side of the door previously.The aim of this study is to draw conclusions about the original condition of the tomb, which has not been subject to any study before, and also to determine its place in both Turkish Islamic and regional tomb architecture by dealing with the tomb in terms of its plan characteristics, construction material, architectural components, inscriptions, and decorative features.