Evsizlerin Sosyo-Demografik Özellikleri ve Sokak Yaşam Deneyimleri: Antalya Örneği

Abstract

Evsizlik, doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenen insan sayısındaki artış ve diğer sosyal sorunlarla olan yapısal bağı nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir sorun olarak görülmektedir. Evsiz bireylere yönelik planlanacak sosyal politikalarda ve sunulacak hizmet modellerinde öncelikle bu grubun özelliklerinin bilinmesi ve yaşam koşullarının anlaşılması gerekmektedir. Bu doğrultuda çalışmada evsizlerin sosyodemografik özelliklerinin ve sokak yaşam deneyimlerinin belirlenmesi amaçlandı. Genel tarama modelinde tasarlanan çalışmaya 2018 yılı içinde Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sosyal Hizmet Birimi’ne başvuran, araştırmaya katılmaya gönüllü olan evsizler (n=50) dahil edildi. Veriler 34 sorudan oluşan anket formu aracılığıyla toplandı. Çalışmanın sonucunda çalışmaya katılan evsiz bireylerin çoğunluğunun 45-59 yaş arasında, bekar, ilkokul mezunu erkeklerden oluştuğu görüldü. Sokak yaşamı öncesinde çoğunlukla aileleriyle birlikte yaşayan evsiz bireylerin, yine aynı dönemde ücretli bir işte çalıştıkları, dolayısıyla toplumsal yaşamın içinde oldukları anlaşıldı. Çoğunluğunun ekonomik nedenlerle sokakta yaşadığı, düzenli bir gelirlerinin ve sosyal güvencelerinin olmadığı; ihtiyaçlarını sosyal yardımlar, gönüllü insanların verdikleri ya da günlük işlerden elde ettikleri gelirle karşıladıkları sonucuna ulaşıldı. Çoğunlukla 5 yıl ve daha fazla süredir sokakta yaşayan evsiz bireylerin sokak yaşam tarzını kronikleştirdikleri, fiziksel ve ruhsal sağlık problemleri yaşadıkları ve sokakta yaşamlarını sürdürmekle ilgili çeşitli stratejiler geliştirdikleri görüldü. Genel olarak sokakta yaşamanın risklerinin farkında oldukları ve uygun koşullar sağlandığında sokakta yaşamaktan vazgeçebilecekleri anlaşıldı.

Homelessness is an important problem in our country as it is in the whole world because of the increase in the number of people affected directly or indirectly by it and its structural link with other social problems. The characteristics of homeless people should be known and their living conditions should be understood in order to plan social policies for them and for the service models to be provided to them. Accordingly, this study aims to determine the sociodemographic characteristics of homeless people and their experiences of living on the streets. The study was designed at the general scanning model and it includes the homeless people (n=50) who applied to the Social Services Unit of Antalya Training and Research Hospital in 2017-2018 and volunteered to participate in the study. The data were collected through a questionnaire containing 34 questions. At the end of the study, it was found that the majority of the participant homeless people is 45-59 years old, single, and primary school graduate males. In addition, it was understood that the homeless people who had lived mostly with their families before starting to live on the streets had salaried employment and therefore had been a part of the social life during this period of their lives. Besides, it was discovered that the majority of them lives on the streets due to financial reasons and doesn’t have a regular income and social security; moreover, they cover their needs through social aids, the goods that volunteers provide them, or the incomes that they receive from daily jobs. This lifestyle of the homeless people who have lived on the streets for 5 years or more has become chronic, they suffer from physical and psychological health problems, and have developed several strategies for living on the streets. It is seen that they are aware of the risks of living on the streets in general and can stop living on the streets when the proper conditions are provided.