Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylere İletişim Becerilerinin Öğretiminde Uzaktan Aile Eğitim Uygulamaları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuğa sahip ailelere, çocuklarına iletişim becerilerini kazandırmalarına yardımcı olacak uzaktan aile eğitim uygulamalarını içeren araştırmalara yönelik sistematik bir bilgi sunmaktır. Bu amaçla, 2000-2018 yılları arasında yapılan uzaktan aile eğitim uygulamalarına ilişkin yürütülen araştırmalar alanyazın üzerinden taranmış ve ulaşılan dokuz çalışma “özetleyici derleme” türünde sunulmuştur. Ulaşılan araştırmalar; katılımcı özellikleri (yaş, cinsiyet, tanı), bağımlı-bağımsız değişken, araştırma modeli, kullanılan yazılım programı veya teknolojik araçlar, aile eğitiminin uygulanma süreci, geçerlik-güvenirlik, izleme-genelleme, bulgular, etki büyüklüğü ve sonuçlarına ilişkin özellikler bakımından incelenmişlerdir. Sonuçlar, uzaktan yürütülen programların hedeflenen beceriler üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Araştırmaların sunulan bulguları ışığında, katılımcı ebeveynlerin hedeflenen öğretim yöntemini uygulama becerisini kazandıkları görülmektedir. Katılımcı çocukların ise büyük oranda hedeflenen iletişim becerilerini sergileyebildikleri belirlenmiştir. Araştırmalarda uygulanan programların sosyal geçerliklerinin de yüksek olduğu ifade edilmiştir.

The present study aimed to provide systematic information for the parents of children with autism spectrum disorder (ASD) on research about distance parenting education applications that would help their children acquire communication skills. For this purpose, the literature on distant parenting education applications conducted between 2000-2018 was reviewed, and 9 studies were presented as a summative compilation. The identified studies were reviewed based on participants’ characteristics (age, gender, diagnosis), dependent-independent variables, research model, utilized software or technological tools, parenting education instruction process, validity-reliability, follow up-generalization, findings, effect size, and the findings. The results demonstrated that distance parenting education programs had a positive effect on target skills. Based on the findings of the previous studies, it was observed that the participating mothers acquired the ability to implement the targeted instruction method. It was determined that the participating children were able to exhibit target communication skills. It was reported in previous studies that the social validity of the programs implemented was high.